Natuurpunt Werkgroep

Activiteiten

Libellen in België

Publicaties

Over ons

Tengere pantserjuffer - Lestes virens

Areaal

Lestes virens komt voor in het grootste deel van Europa. De in België voorkomende ondersoort L. virens vestalis Rambur, 1842 is te vinden van West-Frankrijk tot de Zwarte Zee en noordwaarts tot Noord-Duitsland en Polen. Ze ontbreekt in de berggebieden van Centraal-Europa, het grootste deel van Scandinavië en de Britse eilanden. Vermoedelijke andere ondersoorten komen voor in Turkije, Noord-Iran, Centraal-Azië en in Rusland tot het Altaigebergte. In Zuidwest-Frankrijk, het Iberisch Schiereiland, de eilanden Corsica, Sardinië en Sicilië en in Noord-Afrika komt de ondersoort L. v. virens voor.

 

Waarnemingen

 

tengere pantserjuffer

mannetje - imago
@Erik Moonen

 

Verspreiding in België (2006)

Zeer zeldzaam. In Vlaanderen zijn er recent gegevens uit een dertigtal lokaliteiten, op één na alle in de Kempen gelegen. De grootste populaties zijn te vinden in de Limburgse Hoge Kempen: Lanklaar (Kruisven), Niel-bij-As (Ruwmortelsven), Militair Domein van Helchteren, Neeroeteren (Bergerven) en in Maasmechelen (Mechelse Heide). Populaties zijn ook bekend van het Stamprooierbroek (Kinrooi), Zwarte beek (Koersel), verschillende gebieden te Turnhout-Kasterlee (o.a. Tikkebroeken), Militair Domein van Tielen en de Duivelskuilen te Beerse. Buiten deze gebieden ook nog verschillende onregelmatige of éénmalige waarnemingen van 1-2 exemplaren op diverse plaatsen in de Kempen. De waarneming van 1 ex. te Laarne (Oost-Vlaanderen)heeft zeker betrekking op een zwervend exemplaar. In Wallonië zijn er geen recente waarnemingen.

 

Evolutie van de verspreiding

Zoals vroeger is het nog altijd een zeldzame soort, beperkt tot de Kempen. Er zijn geen recente waarnemingen meer uit de provincie Luik, waar er vóór 1950 enkele vindplaatsen bekend waren. Het is mogelijk dat de soort zich in de 19de eeuw en misschien ook later plaatselijk voortgeplant heeft in Wallonië. Selys vermeldt de soort als ‘zeldzaam en lokaal’ met waarnemingen uit de Kempen (Kalmthout), de Ardennen en nabij Brussel, accidenteel ook in Haspengouw. Enkele grote Limburgse populaties zoals te Opglabbeek (Turfven-Ruiterskuilen), Neerpelt (Hageven), Bree (Mariahof) en St- Huibrechts-Lille uit de eerste helft van de jaren '80 zijn sterk gekrompen of zelfs volledig verdwenen.

 

Habitat

De Tengere pantserjuffer is in het noorden van haar verspreidingsgebied gebonden aan oligo- en mesotrofe plassen met een lage zuurtegraad en een goed ontwikkelde verlandingsvegetatie met russen (Juncus), zeggen (Carex), Holpijp (Equisetum fluviatile) en met veenmosbulten (Sphagnum). Ze prefereert zonnige en beschutte plaatsen. De soort verwijdert zich meestal niet ver van het water. Toch zijn er waarnemingen van ‘zwervers’ o.a. nabij Gent en in de Nederlandse duinen.

 

Fenologie

Er zijn weinig waarnemingen van de Tengere pantserjuffer zodat het verloop met voorzichtigheid moet geïnterpreteerd worden. De vliegperiode gaat vanaf de derde decade van juni tot en met de derde decade van september. Er is een piek in de tweede en derde decade van augustus. Uiterste data zijn 15 juni (in 2003) en 25 september.

 

Literatuur

Bos & Wasscher (1998), De Knijf (2003).