Libellenvereniging Vlaanderen kijkt met nóg meer aandacht naar de vroegste en laatste libellen.
Zeker nu, wanneer iedereen het warm krijgt door al die berichten over global warming en klimaat verandering, is wat extra aandacht voor het eerste verschijnen van onze dieren- en plantensoorten op zijn plaats. Daarom lanceert Libellenvereniging Vlaanderen vzw een fenologieproject.
Kijk dus met nog meer aandacht naar de vroegste, en laatste, libellen die je elk jaar ziet en bezorg ons de gegevens.
Om je te helpen compileerde Marc Tailly een tabel met voor elke libellensoort een overzicht van de hoofdvliegtijd en van de vroegste en laatste vondst van een imago (volwassen libel, larven uitgesloten, maar zie bijvoorbeeld verder wat betreft lege larvenhuidjes). Hiervoor werd vertrokken vanuit de libellenatlas met Belgische gegevens, aangevuld met recenter de data uit de site waarnemingen.be. Het is niet steeds eenvoudig om een duidelijke datum naar voor te schuiven, er is af en toe zelfs enige discrepantie tussen verschillende delen van deze laatst genoemde website (tussen data en soortgegevens/fenologie) en in de Belgische atlas is er geen onderscheid tussen Vlaanderen en Wallonië. Voor een aantal soorten die slechts sinds kort in België/Vlaanderen aanwezig zijn kunnen we niet anders dan stellen dat de data nog zeer voorlopig zijn en allicht snel achterhaald zullen worden. Voor één soort, de gaffellibel, kunnen we voor de hoofdvliegtijd niet anders dan ons terecht baseren op ondertussen langjarige data van net over de grens in Nederland. Zeker voor de soorten die nog maar kort bij ons voorkomen kunnen en zullen de extreme datarecords vermoedelijk snel verbroken worden. Opvallend is verder ook dat voor de Rivierrombout de vroegst gevonden exuvia dateren van 9 juni terwijl niemand vroeger libellen van deze soort zag voor 24 juni, twee weken later dus. Bij twee soorten, de Bruine winterjuffer en de Zadellibel is de vliegtijd dermate atypisch dat speuren naar een vroegste en laatste datum an sich wellicht weinig zin heeft. De aandachtige lezer zal misschien wel vreemde zaken aantreffen die het gevolg kunnen zijn van soms erg specifieke omstandigheden zoals koelwater of veranderende klimaatsomstandigheden.
Niettemin is het aandachtig noteren en doorgeven van eerste (en laatste) waarnemingen van libellen interessant en nuttig om op termijn gemiddelden te kunnen berekenen en eventuele verschuivingen te kunnen zien.
Download de Fenologie tabel (PDF-bestand).
Indicatoren
Trend van de Zuid-Europese libellensoorten: Bekijk de grafiek (U verlaat deze site).
Lente Index: het gemiddelde van de eerste waarneming van 26 libellensoorten waarvoor voldoende gegevens voorhanden zijn. Helaas recent niet geactualiseerd. Bekijk de grafiek (U verlaat deze site)