30 juli 2020 - Natuurbericht
© Jorg Lambrechts
Op 4 juli 2020 troffen vrijwilligers van Natuurpunt en de Libellenvereniging Vlaanderen de Rivierrombout – een Europees beschermde libellensoort - aan in het natuurgebied Vierkensbroek in Averbode. Een primeur voor de provincie Vlaams-Brabant.
Excursies om libellen te leren kennen
De Libellenvereniging Vlaanderen organiseert jaarlijks excursies, waarbij men van de specialisten van de vereniging kan bijleren over libellen. De excursies van mei en juni 2020 werden omwille van corona afgelast, maar op 4 juli 2020 stonden een 15 tal geïnteresseerden te trappelen om een hele dag op zoek te gaan naar libellen in de Demerbroeken, meer bepaald het deelgebied Vierkensbroek.
In dit gebied, dat in beheer is bij Natuurpunt, vond er recent veel natuurherstel plaats in kader van het Europese LIFE project HAGELAND. Het gebied bezit een zeer mooie gradiënt van nat naar droog, met de daarbij horende, kenmerkende vegetaties. Dit gaat van riet- en grote zeggevegetaties, plantenrijke slootjes, poelen, geherprofileerde voormalige weekendvijvers, turfputten en trilvenen op de natste plekken, via overgangen met blauwgrasland en glanshaverhooiland tot zelfs heideachtige vegetaties aan de droge randen van het gebied.
Deze vegetaties bevatten tal van zeldzame plantensoorten, zoals Pijptorkruid, Rijstgras, Waterscheerling, Waterlepeltje, Vlottende bies, Trosdravik, en vele andere … De topsoort qua planten is de Europees beschermde Drijvende waterweegbree, die hier dankzij het natuurherstel op meerdere plaatsen weer opdook (reanimatie uit de zaadbank). De hoge botanische waarde van het gebied uit zich in een grote insectenrijkdom, maar de libellenfauna is nog onvoldoende onderzocht, vandaar de excursie.
Slecht weer, maar goede vondsten
De weersomstandigheden tijdens de excursie van 4 juli waren eerder slecht (zwaar bewolkt, soms regen). Veel libellen vliegen dan nauwelijks spontaan, maar zitten ergens in de vegetatie verscholen. Toch slaagden we er in om 18 libellensoorten te zien. Eén ervan was de Tangpantserjuffer. Deze soort van pionier-stadia van (matig) voedselarme milieus was nooit eerder waargenomen in het gebied en hadden we tot doelsoort gesteld van de excursie. We vonden een kleine populatie in een hersteld grasland, aan een ondiep slootje met helder water met veel waterplanten. Eerlijkheidshalve voegen we toe dat dankzij het natuurherstel in de regio, en dan vooral het spectaculaire venherstel in Averbode Bos en Heide, deze soort een serieuze boost kreeg.
In hetzelfde grasland ontdekten we– wellicht net dankzij het sombere weer… – een rustende Rivierrombout, een vrouwtje. De eerste ooit voor de provincie Vlaams-Brabant…
© Jorg Lambrechts
Tekst: Jorg Lambrechts, Natuurpunt Studie en LVV
Foto’s: Jorg Lambrechts